بررسی اصل علیت در فلسفه اسلامی با تکیه بر آثار علامه طباطبایی
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
- نویسنده سمیه بابازاده
- استاد راهنما ناصر فروهی اصغر عین اله زاده صمدی
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1391
چکیده
اصل علیت از جمله اصول مهم فلسفه است. که بسیاری از مسائل فلسفه منوط به اثبات این اصل است؛ به همین دلیل از دیر زمان توجه فلاسفه را به خود جلب کرده است. و هریک از جنبه های مختلف آن را مورد بحث و بررسی قرار داده اند. ارسطو و افلاطون نخستین کسانی بودند که به طور گسترده مفهوم علیت را در نوشته های خود مطرح کردند؛ و از میان فلاسفه ی اسلامی، ابن سینا به طور مفصل این بحث را مطرح ساخته است، در این پایان نامه تلاش می شود اصل علیت را از ابعاد مختلف با تکیه بر آثار علامه طباطبایی، مورد بحث و بررسی قرار دهیم؛ لذا بعد از طرح بحث، تعریف اصل علیت و نتایج آن، به تبیین ملاک نیازمندی معلول به علت و رابطه اصل علیت با اختیار انسان خواهیم پرداخت. برای علت و ملاک نیازمندی معلول به علت، چهار نظریه بیان شده است؛ که عبارتنداز: نظریه حسی، نظریه حدوثی، نظریه امکانی و نظریه فقروجودی؛ علامه طباطبایی ملاک نیازمندی معلول به علت را در امکان ذاتی موجودات می داند و به نظر ایشان ماهیات ممکن به جهت اینکه نسبت شان به وجود و عدم یکسان است نیازمند به علت می باشند. هرکدام از این نظریات به نحوی ابطال شدند و نظریه صدرا به عنوان کامل-ترین نظریه مورد قبول قرار گرفت.
منابع مشابه
بررسی هویت فلسفه اسلامی در آثار علامه طباطبایی ره
در سده گذشته بررسی هویت فلسفه اسلامی اعم از چیستی و هستی آن، یکی از موضوعات مورد بحث مستشرقین غربی و متفکرین اسلامی بوده است. آیا فلسفه اسلامی دارای یک هویت متمایز است؟ بدین معنا که آیا می‌توان درباره آن گفت هم اسلامی است و هم هویتی جدا از کلام اسلامی و فلسفه یونان دارد؟ در این باره پاسخ‌های گوناگونی در ردّ یا دفاع از آن ارائه شده است. یکی از بزرگترین فیلسوفان معاصر که بررسی‌های گسترده‌ای در این...
متن کاملجایگاه اصل علیت در اندیشه اسلامی(با تاکید بر آراء علامه طباطبائی)
اصل علیت یا برهان علیت (The Causal or cosmological Argument) از دو جنبة خداشناسی و انسان‌شناسی و نیز مسائل مربوط به این دو حایز اهمیت است. از جنبة خداشناسی، اصل علیت دست‌کم از لحاظ تأثیر مقدمات استدلال به عنوان علت بر نتیجة استدلال، مبنای تمام استدلال‌های اثبات ذات احدیت است و از جنبة انسان‌شناسی ارتباط این اصل با توحید افعالی و اختیار انسان، باب گسترده‌ای را باز می‌کند که زیربنای بسیاری از مبا...
متن کاملبررسی تطبیقی اصل علیت از منظر غزالی و علامه طباطبایی
چکیده مسأله علیت از کهن ترین مسائلی است که ذهن انسان در طول تاریخ بدان مشغول بوده است، اهمیت این اصل بدان جاست که آن را به عنوان فطرت عقل در برابر فطرت دل به کار می برند. می توان ادعا کرد که شالوده اصلی یافته های بشر، در طول تاریخ، مدیون اصل علیت است. این مسأله در فلسفه و حکمت اسلامی همواره مورد بحث بوده و چالش هایی بین حکما و متکلمان، ایجاد کرده است. یکی از مهم ترین چالش ها اشکالاتی است که غز...
مفهوم‌شناسی غیب در قرآن با تکیه بر آراء علامه طباطبایی
واژه غیب و مشتقات آن شصت بار در قرآن کریم استعمال شده است. در بسیاری از این موارد خداوند منحصراً مالک غیب یا عالم به غیب به شمار آمده است. باید توجه داشت که از غیب در همه این موارد ممکن است مفهوم واحدی اراده شده باشد و اشاره به مصادیق واحدی بکند؛ همان‌گونه که ممکن است مفاهیم متعدد و مصادیق مختلفی از آن مد نظر باشد. روشن است که فهم معنی یا معانی و کاربردهای غیب در قرآن می‌تواند در تفسیر و درک معن...
متن کاملمفهومشناسی غیب در قرآن با تکیه بر آراء علامه طباطبایی
واژه غیب و مشتقات آن شصت بار در قرآن کریم استعمال شده است. در بسیاری از این موارد خداوند منحصراً مالک غیب یا عالم به غیب به شمار آمده است. باید توجه داشت که از غیب در همه این موارد ممکن است مفهوم واحدی اراده شده باشد و اشاره به مصادیق واحدی بکند؛ همان‌گونه که ممکن است مفاهیم متعدد و مصادیق مختلفی از آن مد نظر باشد. روشن است که فهم معنی یا معانی و کاربردهای غیب در قرآن می‌تواند در تفسیر و درک معن...
متن کاملتاویل متن وحیانی از نگاه مفسران اسلامی با تکیه بر دیدگاه تفسیری علامه طباطبایی(ره)
تأویل از واژه هایی است که در علوم قرآن، تفسیر، حدیث، اصول فقه، کلام، فلسفه و عرفان به کار رفته است. از دیرباز این واژه بحث برانگیز و در چیستی و ماهیت آن، آرای گوناگونی از سوی اندیشمندان و مفسران ابراز شده است. مفسران، عارفان، متکلمان، باطنگرایان و حتی تجربهگرایان، هر کدام به نحوی پرده از چهره این واژه بر داشتهاند که نتیجهی آن، برداشتهای مختلف و بعضاً ناسازگار است. در این مقاله ضمن بررسی تفا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023